پوشیده بودن زن- در همان حدودی که اسلام تعیین کرده است- موجب کرامت و احترام بیشتر اوست، زیرا او را از تعرض افراد جِلف و فاقد اخلاق مصون می‏دارد.شرافت زن اقتضا می‏کند که هنگامی که از خانه بیرون می‏رود متین و سنگین و باوقار باشد، در طرز رفتار و لباس پوشیدنش هیچ گونه عمدی که باعث تحریک و تهییج شود به کار نبرد، عملا مرد را به سوی خود دعوت نکند، زباندار لباس نپوشد، زباندار راه نرود، زباندار و معنی ‏دار به سخن خود آهنگ ندهد، چه آنکه گاهی اوقات ژستها سخن می‏گویند، راه رفتن انسان سخن می‏گوید، طرز حرف زدنش یک حرف دیگری می‏زند.

آیا حیثیت زن ایجاب می‏کند که اینچنین باشد؟ آیا اگر ساده و آرام بیاید و برود، حواس پرت کن نباشد و نگاههای شهوت آلود مردان را به سوی خود جلب نکند، برخلاف حیثیت زن یا برخلاف حیثیت مرد یا برخلاف مصالح اجتماع یا برخلاف اصل آزادی فرد است؟.

آری اگر کسی بگوید زن را باید در خانه حبس و در را به رویش قفل کرد و به هیچ وجه اجازه بیرون رفتن از خانه به او نداد، البته این با آزادی طبیعی و حیثیت انسانی و حقوق خدادادی زن منافات دارد. چنین چیزی در حجابهای غیراسلام بوده است ولی در اسلام نبوده و نیست.

فقط دو مسأله وجود دارد؛ یکی اینکه باید پوشیده باشد و بیرون رفتن به صورت خودنمایی و تحریک آمیز نباشد و دیگر اینکه مصلحت خانوادگی ایجاب می‏کند که خارج شدن زن از خانه توأم با جلب رضایت شوهر و مصلحت اندیشی او باشد. البته مرد هم باید در حدود مصالح خانوادگی نظر بدهد نه بیشتر. گاهی ممکن است رفتن زن به خانه اقوام و فامیل خودش هم مصلحت نباشد.

فرض کنیم زن می‏خواهد به خانه خواهر خود برود و فی المثل خواهرش فرد مفسد و فتنه ‏انگیزی است که زن را علیه مصالح خانوادگی تحریک می‏کند. تجربه هم نشان می‏دهد که این گونه قضایا کم نظیر نیست. گاهی هست که رفتن زن حتی به خانه مادرش نیز برخلاف مصلحت خانوادگی است، همین که نفس مادر به او برسد تا یک هفته در خانه ناراحتی می‏کند، بهانه می‏گیرد، زندگی را تلخ و غیرقابل تحمل می‏سازد. در چنین مواردی شوهر حق دارد که از این معاشرتهای زیانبخش- که زیانش نه تنها متوجه مرد است، متوجه خود زن و فرزندان ایشان نیز می‏باشد- جلوگیری کند. ولی در مسائلی که مربوط به مصالح خانواده نیست دخالت مرد مورد ندارد.

مجموعه آثار استاد شهید مطهری، ج19 ‏(نظام حقوق زن در اسلام، مسئله حجاب، پاسخهای استاد، اخلاق جنسی)،خلاصه صص449-448

هر گاه سخن از الگو بودن حضرت زهرا (ع) مطرح می شود؛نکته ای که به ذهن خطور می کند این است که آن حضرت الگوی مناسبی برای دختران و همسران و مادران مومن می باشد ولی به خاطر جنسیت،این بانوی بزرگوار را نمی توان الگوی مردان و یا پسران معرفی نمود،در حالی که حقیقت غیر از این است و فاطمه (ع) الگویی فراتر از جنسیت است.

وجود انسان کامل؛اعم از زن و مرد به گونه ای است که برای انسان های دیگر،مایه هدایت و رشد و تکامل بوده و سخن،رفتار و تفکر او که بر آمده از نفس کامل و معصوم او است برای انسانی قابل بهره برداری می باشد و به همین دلیل پیامبر اسلام - صلی الله علیه و آله وسلم- و امام معصوم-علیه سلام- که به لحاظ جنسیتی مَردند،وقتی به عنوان الگو معرفی می شوند،همه انسان ها؛اعم از زن و مرد را شامل می گردند.

بنابر این،از نگاه قرآن کریم زن خوب،نمونه زنان نیست بلکه زنِ نمونه است؛چه این که مرد خوب نمونه مردان نیست بلکه مردِ نمونه است.پس آن که خوب است؛چه مرد و چه زن،نمونه مردم (انسان) است نه نمونه مردان یا زنان.

این مطلب را قرآن کریم به صورت صریح بیان می کند و زمانی که افرادی را به عنوان الگو برای مردم معرفی می کند،از چهار زن به عنوان زنان نمون (دو نمونه خوب و دو نمونه بد) یاد می کند.نمونه مردم بد را با نقلِ داستانِ دو زن بد بیان می فرماید (ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلاً لِلَّذِينَ كَفَرُوا امْرَأَتَ نُوحٍ وَ امْرَأَتَ لُوطٍ) [1] ؛ خدا برای کسانی که کافر شدند زن نوح و لوط را مَثَل آورد.در این جا خداوند زن نوح و لوط را نمونه زنان بد معرفی نکرد،بلکه فرمود که آنان نمونه مردم کافر و بزه کارند.هم چنین برای مردمان خوب زنان با فضیلتی را به عنوان الگو معرفی می کند و می فرماید : (وَضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا لِّلَّذِينَ آمَنُوا اِمْرَأَةَ فِرْعَوْنَ) [2] برای کسانی که ایمان آوردند خداوند همسر فرعون را مَثَل آورد.

هیچ کمالی از کمالات وجودی برای انسان مشروط به مذکر بودن او نیست،همان طور که مونث بودن او نیز مانع دریافت هیچ کمالی نمی باشد.از این جهت کمال حقیقی که همان رسیدن به مقام والای ولایت الاهی است،نصیب هر انسان پاکیزه و مطهری خواهد شد که واجد شرایط آن است : (مَنْ عَمِلَ صالِحاً مِنْ ذَکَرٍ أَوْ أُنْثي‏ وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَياةً طَيِّبَةً وَ لَنَجْزِيَنَّهُمْ أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ ما کانُوا يَعْمَلُونَ) [3] ؛ هر کس کار شایسته ای انجام دهد؛خواه مرد باشد یا زن در حالی که مومن است،او را به حیاتی پاک زنده می داریم و پاداش آن ها را به بهترین اعمالی که انجام می دهند،خواهیم داد.

حضرت زهرا -سلام الله علیها-در عرصه کمالات و کسب فضایل همان گونه می درخشد که ائمه دیگر می درخشیده اند.

فقط الگو گرفتن از رفتار های خاص آن حضرت که مختص جنس زن بوده؛مثل شوهرداری و مادر بودن،مخصوص زنان می باشد که بخش بسیار اندکی از حوزه رفتار های معصومانه آن بانوی بزرگوار را تشکیل می دهد،اما شخصیت اعظم از سیره و منش و رفتار و گفتار آن حضرت،ناشی از شخصیت انسانی پرورش یافته او در جوار پدر بزرگوارش و برآمده از روح کامل و نفس ملکوتی آن بانوی کرامت می باشد که فراتر از جنسیت است.

پیوست :
[1] ـ سوره تحریم،آیه 10
[2] ـ سوره تحریم،آیه 11
[2] ـ سوره نحل،آیه 97

(منبع : کتاب فاطمه اسوه بشر ،نوشته جوادی آملی، صفحه 28 تا 30)

مهم ‌ترين و اصلی ‌ترين كار برای يك زن مادر شدن است منتها تحصيلاتش را حفظ می ‌كند …

ممكن است فتوا اين باشد كه زن نتواند قاضی باشد اما زن می ‌تواند استاد دانشكده حقوق باشد كه شاگردان او قاضی اند قاضی شدن كمال نيست اما مجتهدی كه بتواند قاضی بپروراند آن كمال است آن كمال برای زن و مرد يكسان است ممكن است مردی كارهای اجرایی جبهه و جنگ را داشته باشد ولي قوانين نظامی را زن خوب بخواند خوب بررسی كند تعليم كند شاگردان او بشوند امير يك سپاه آنجا كه كمال است زن حضور دارد آنجا كه كار اجرایی است خب كارها تقسيم‌ شده است.

مهم ‌ترين و اصلی ‌ترين و پاك ‌ترين و طيّب ‌ترين كار زن مادر شدن است اين را هيچ کسی نبايد فراموش بكند الان شما اينجا نشستيد ارزش براي شماست شما در مكتب مادر پرورش يافتيد اگر زن اين وظيفه را كوچك حساب بكند به خودش جفا كرده به جامعه جفا كرده مبادا بگويد مگر ما براي پرورش فرزند آفريده شديم؟ خير, اصل اين است كه شما بتوانيد مادر بشويد خب يك مادر تحصيل‌ كرده فرزند تحصيل‌ كرده تربيت می ‌كند آن شش, هفت سالی كه اين كودك در اختيار مادر است از هر دوره دانشكده و دانشگاه و حوزه قوی تر است.

اين تمام خصوصيّاتی كه در دوران شير خوار‌گی و مهر مادری به اين كودك تلقين می ‌شود افاضه می ‌شود هرگز در جای ديگر نصيب نخواهد شد بنابراين مهم ‌ترين و اصلی ‌ترين كار براي يك زن مادر شدن است منتها تحصيلاتش را حفظ می ‌كند و با تحصيلات عاليه فرزند را می ‌پروراند و اداره می کند.

در نوبت قبل اين مطلب هم اشاره شد كه مبادا طوری باشد كه اشتغالات فراوان اجتماعی و امثال اجتماعی باعث بشود كه انسان كودك را به مهد كودك بسپارد و ديگر هيچ! چرا شما می ‌بينيد در شهرهایی كه عاطفه حاكم است لطف و محبّت حاكم است اصلاً خانه سالمندان نمی ‌سازند.

(منبع : درس اخلاق آیت الله جوادی آملی ۹۰/۱۲/۱۸)

زن نقش بسيار مهمي در جريان زندگي افراد بر عهده دارد. امروز خانواده‌اي از سلامت روحي و رواني خوب برخوردار است که مادر خانواده نقش خود را به‌خوبي ايفا کند و زن در جامعه نقش کليدي ايفا مي‌کند؛ او همواره چند نقش را در زندگي برعهده دارد؛ زماني که در خانه پدري است نقش دختر خانواده را دارد و پس از ازدواج نقش همسر و مادر را بر دوش خود دارد. لازمه موفقيت زن در اين نقش‌ها داشتن تربيت صحيح از والدين خود است که در دين اسلام الگوهاي برتر براي تربيت درست وجود دارد. زماني که رابطه نزديک بين فرزندان و والدين برقرار شود جاي هيچ خلاء در خانواده ايجاد نمي‌شود در نتيجه اعضاي خانواده خانه را محلي امن به‌شمار مي‌آورند که نقطه اتکاي آرامش همسر و مادر است که اگر زن اين دو نقش را به‌خوبي ايفا کند شاهد خانواده‌اي با سلامت روان بالا خواهيم بود.

متاسفانه امروزه بين اعضاي خانواده ديواري از عدم تفاهم و شکاف نسل‌ها قرار دارد که اين عامل موجب شده تا فرزندان و متقابل آنان والدين حرف‌ها و نيازهاي يکديگر را درک نکنند و دوستانشان را قابل اعتمادتر از والدين خود تلقي کنند و اين نوع نگرش در کوتاه‌مدت تبديل به ضعف بزرگي مي‌شود که خانه فقط نقش يک خوابگاه را براي اعضاي خانواده ايفا مي‌کند. امروز والدين بايد آنقدر کانون خانواده را با ابراز علاقه و محبت به يکديگر گرم نگه دارند که فرزندان فقط خانه را محلي امن در نظر خود به‌شمار آورند و لازمه اين کار داشتن تعامل دوستانه مادر با اعضاي خانواده است. وجود شبکه‌هاي اجتماعي و فعاليت افراد در اين شبکه‌ها بهانه‌اي براي ايجاد فاصله در خانواده‌ها شده است و اين در حالي است که صله‌رحم يکي از اعمال پسنديده‌اي است که در دين اسلام به آن سفارش زيادي شده است، ولي با مرور جريان روابط حاکم در جامعه، درمي‌يابيم که خانواده تقريبا نقش خود را از دست داده است و افراد بيشتر رو به دوستي‌هاي مجازي آورده‌اند که اين‌گونه روابط عاقبت خوشايندي ندارد. دشمن امروز درصدد فروپاشي خانواده‌هاي ايراني است و با توسل به ابزارهاي مختلف خواستار کمرنگ کردن نقش والدين به‌خصوص مادر در خانواده است، زيرا مادر ريشه خانواده محسوب مي‌شود و اگر نباشد جريان زندگي دچار طوفان سهمگين مي‌شود، پس لازم است زنان جامعه بار ديگر نگاه جديدي به نقش خود بيندازند.

موضوع‌ زن، به‌ عنوان‌ بدنه‌ای‌ از جامعه انسانی، به‌ همان‌ پایه، قابل‌ بررسی‌ و ژرفنگری‌ است‌ که‌ انسان، شایسته‌ شناخت‌ و بررسی‌ است‌ و هرگونه‌ تحلیل‌ و بررسی‌ ابعاد حیات‌ زن، منهای‌ ویژگیهای‌ صنفی‌ و جنسی، در واقع، تحلیل‌ حیات‌ انسان‌ به‌ شمار می‌آید. از این رو شناخت‌ زن‌ و منزلت‌ و مقام‌ او در حقیقت، شناخت‌ انسان‌ و کرامت‌ اوست. این‌ نیز تردیدناپذیر است‌ که‌ شناخت‌ انسان‌ از خود، معیار دیگر شناختهاست.
به‌ این‌ جهت‌ انسان‌ به‌ عنوان‌ نخستین‌ گام‌ در شناختوری، به‌ ضرورت‌ باید به‌ ژرفنگری‌ و کاوشگری‌ در خویشتن‌ بپردازد و از ژرفای‌ بیکرانه خویش، آگاهی هایی‌ دست‌ آورد. پس‌ مطالعه‌ در احوال‌ زن‌ و بررسی‌ ابعاد حیات‌ این‌ بخش‌ از جامعه‌ انسانی، گامی‌ در راستای‌ انسان‌ شناسی‌ عمومی‌ است.